مشخصه‌یابی و ارزیابی ریزساختار، خواص فیزیکی و مکانیکی آمالگام‌های دندانی رایج در کشور

مقدمه: آمالگام دندانی به­دلیل برخورداری از خواص فیزیکی و مکانیکی مناسب، مقرون­به­صرفه بودن و عملکرد بلندمدت بالینی می­تواند به­عنوان بادوام­ترین مواد دندانی ترمیمی در نظر گرفته شود. در این پژوهش، خواص فیزیکی و مکانیکی 9 آمالگام دندانی رایج در بازار مواد دندانی کشوربر اساس استاندارد جدید ISO 24234: 2015ارزیابی شده است. افزون­براین، مورفولوژی آلیاژ آنها توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی- گسیل میدانی (FE-SEM) مطالعه گردیده است. مواد و روش ­ها: اختلاط پودر آلیاژ و جیوه در همه آمالگام­ها به کمک یک نوع آمالگاماتور صورت پذیرفت. ارزیابی ریزساختار آمالگام توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی- گسیل میدانی (FE-SEM) همراه با EDS به منظور بررسی ترکیب عناصر انجام شد. نمونه­های لازم برای انجام آزمون­های استحکام فشاری، خزش و تغییرات ابعادی حین سفت شدن به کمک قالب توصیه شده در استاندارد بر مبنای برنامه توصیه شده تهیه گردید. آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی در سطح 05/0 در تحلیل داده ها استفاده شد. یافته­ ها: ارزیابی مورفولوژی آلیاژها نشان داد آمالگام­های“GK-110”  و “110 Plus” کاملاً از ذرات تراشه­ای و آمالگام­های Cinasilver، Solaloy وWorld Work  از ذرات شبه­کروی تشکیل شده بودند. از طرف دیگر، آلیاژهای ANA 2000، Contour، SDI GS-80 و Cinalux از مورفولوژی مخلوط کروی (شبه­کروی)/ تراشه­ای برخوردار بودند به­طوری­که به­صورت مقایسه­ای، در دو نوع Contour و SDI GS-80، ذرات کروی و در آمالگام­های ANA 2000 و Cinalux ذرات تراشه­ای، بیشتر مشاهده شد. ذرات کروی و شبه­کروی از ریزساختار ریزدانه­ برخوردار بودند. درصد خزش همه آمالگام­های بررسی شده از الزامات استاندارد ایزو تبعیت می­کرد. نتایج آزمون آنالیز واریانس یک سویه نشان داد استحکام فشاری یک ساعته آمالگام Cinasilver  به طور معناداری بیشتر از دیگر آمالگام­ها­ بود (05/0P). کمترین ضریب تغییر استحکام فشاری در بین آمالگام­های مورد بررسی به آمالگام SDI gs-80  تعلق داشت. از لحاظ تعداد نمونه­های دارای استحکام بالاتر از حداقل مقدار الزام استاندارد در بین 10 نمونه آزمون، فقط آمالگام Cinasilver به طور کامل شرایط لازم را برای استحکام فشاری یک ساعته و یک روزه برآورده نمود. به­غیر از 110 Plus، بقیه آمالگام­ها دارای تغییرات ابعادی در حین سفت شدن مطابق با محدوده توصیه شده در استاندارد بودند. نتیجه­ گیری: از بین آمالگام­های مورد بررسی آمالگام Cinasilver الزامات استاندارد ISO 24234: 2015 را از لحاظ استحکام فشاری یک ساعته و یک روزه، تغییرات ابعادی و خزش به طور کامل برآورده نمود. هر چند که آمالگام­های Cinalux، Contour و SDI gs-80 را می­توان جزو آمالگام­های پذیرفتنی پس از Cinasilver معرفی کرد.